-
1 SKEMTA
(-ta, -t, rarely að), v. to amuse, entertain, with dat.; skemta sér, to amuse oneself (vér erum kátir ok skemtum oss); skemtu þeir honum frá ferðum sínum, they entertained him by telling of their journeys; esp. to entertain at meetings or festivals (with story-telling or songs); frá því er nökkut sagt, hverju skemt var, what the entertainment was; fekk þetta kvæði góðan róm, þótti ok vel skemt, and it was thought to be a good entertainment.* * *t, but að, Fms. x. 226, 281, [prop. from skamr = to shorten]:—to amuse, entertain, with dat. of pers.; skemta sér, to amuse oneself, play, Nj. 129; þeir drukku ok skemmtuðu sér, Fms. x. 281; skemtaði hann sér á hverjum degi, 226; hón gékk um gólf ok skemti sér, Eg. 48; vér erum kátir ok skemtum oss, Fms. viii. 354. 357:—so also of other persons, sveinn þeirra er inni, ok skemtir þeim, Ísl. ii. 348; þótti ok vel skemt, a good entertainment, Fms. viii. 207.II. esp. to entertain people at meetings or festivals with story-telling or songs; Björn skemtir vísum þeim, er …, Bjarn. 46; frá því er nokkut sagt hverju skemt var, i. e. what the entertainment was, Sturl. i. 23; þessi saga var skemt Sverri konungi, this story was to amuse king Sverri, id.2. absol. to amuse, entertain people; þat er eigi, segir konungr, þvíat vetr-gestr þinn skemtir vel … en er konungr var í sæng kominn, skemti Stúfr ok kvað flokk einn, konungr vakti lengi, en Stúfr skemti, … hverjum skaltú s. með drápunum þínum? Fms. vi. 391; hann kvaðsk kunna nokkurar sögur. Konungr mælti, þú skalt vera með hirð minni í vetr ok s. ávallt, … þat er ætlan mín at nú muni uppi sögur þínar, þvíat þú hefir jafnan skemt, 355; ok er menn lögðusk til svefns, þá spurði stafnbúi konungs hverr s. skyldi… Sturla inn Íslenzki, viltú skemta? … segir hann þá Huldarsögu, Sturl. iii. 304; þar var Skíði af skötnum kenndr, ok skemti af ferðum sínum, he gave amusement by telling of his journey, Skíða R. 19; skemtask með skrök-sögur, H. E. i. 584. -
2 skemtan
f. entertainment, amusement, pastime (hvat er skemtan einherjanna þá er þeir drekka eigi?); hafa skemtan af e-u, to amuse oneself with a thing.* * *( skemtun), f. an entertainment, Edda 25; hafa s. af e-u, to amuse oneself with a thing, Eg. 232; at henni þætti s. at tala við Óláf, Ld. 72; at þú eigir fá skemtanar daga ( days of joy) héðan í frá, 154;skemtanar-ganga, a pleasure-walk, promenade, Sks. 371; skemtanar líf, a life of pleasure, 619; hafa skemtanar ræður, to have a chat, Fms. vii. 119.II. amusement, entertainment, by story-telling or the like; þat var eitt sinn at þeir áttu hesta-þing, þá var Þórðr beðinn skemtanar, en hann tók því ekki fjarri, en þat var upphaf at hann kvað vísur þær er hann kallaði Daggeisla-vísur, … Björu hlýddi skemtan hit bezta …, Bjarn. 46; hvárr þeirra kvað allt þat er hann hafði kveðit um annan var sú s. sum ein áheyrilig, 56, Fms. vi. 391; ok má þá sitja skömmum við at hlýða skemtaninni, 355; tóku menn þá umtal mikit um skemtanina, id., cp. Sturl. passim; kvað vill Skíði húsgangs-maðr, hafa fyrir s. sína? Skíða R. 22; sagna-s., story-telling, see saga. skemtunar-samligr, adj. amusing, Sks. 379. -
3 GAMAN
(dat. gamni), n. game, sport, pleasure, amusement; mér þykkir g. at e-u, I am amused by it; henda (sér) g. at e-u, to make game of; jötni at gamni, to the deight of the giant; taka undir í gamni, to respond in jest; hafa. e-t til gamans, to amuse oneself with.* * *n., dat. gamni, (gafni, Fas. i. 176, Fms. x. 328, Bær. 9); [A. S. gomen, gamen; Engl. game; O. H. G. gaman; mid. H. G. gamen; Dan. gammen]:—game, sport, pleasure, amusement; in the sayings, lítið er ungs manns gaman; maðr er manns gaman, Hm. 46; and in the phrases, göra e-t að gamni sínu, or, sér til gamans, to do a thing for amusement; mart er sér til gamans gert, Tíma R.; jötni at gamni, Þkv. 23; var þá mest g. Egils at ræða við hana, Eg. 764; þykja g. at e-u, to make game of; þá mun Rútr hlæja ok þykja g. at, Rut will then laugh and be amused by it, Nj. 33: gaman þykir kerlingunni at móður várri, 68; henda g. at e-u, to make game of, Bs. i. 790, Þiðr. 226, Grett. 142 new Ed., Fms. xi. 109.β. in proverbial sayings; kalt er kattar gamanið, cold is the cat’s play, i. e. she scratches; þá ferr að grána gamanið, the game begins to be rather rude; or, það fer að fara af gamanið, the game fares to be serious:—love, pleasure, poët., in the allit. phrase, hafa geð ok gaman konu, Hbl. 18, Hm. 98, 162; gamni mær undi, Hbl. 30; unna e-m gamans, Skm. 39, Fsm. 43, 51: coitus, er hann hafði-t gýgjar g., Vþm. 32. -
4 leika
* * *I)(leik; lék, lékum; leikinn), v.1) to play (við skulum nú leika fyrst);leika leik, to play a play;leika tveim skjöldum, to play a double game;leika at e-u, to play (amuse oneself) with (Katla sat ok lék at hafri sínum);leika at tafli, to play at chess;leika sér, to play (hann lék sér þá enn á gólfi með öðrum börnum);2) to perform, of a feat or act of prowess (en ek hygg, at engi annarr fái þat leikit);3) to move, swing, wave to and fro, hang loosely (leika á lopti);landit skalf sem á þræði léki, as if balanced on a string;4) of flame, fire, water, waves, to play lightly about or over, lick (eldr tók at leika húsin);eldrinn lék skjótt, the fire spread fast;leikr hár hiti við himin sjálfan, the lofty blaze plays against the very heavens;fig., e-m leikr e-t í skapi (í mun), one feels inclined to, has a mind to (þat leikr mér í skapi at kaupa Íslandsfar);5) to deal (hardly) with, to (ill-)treat (leika e-n illa, hart, sárt, sárliga);6) to play a trick upon, delude, = leika á e-n (djöfullinn leikr þá alla);7) to bewitch, esp. in pp. (maðr sá var leikinn af flagði einu);8) with preps.:leika á e-n, to play a trick upon (mjök hefir þú á oss leikit);fig., lék þat orð á, at, it was rumoured, that;e-m leikr öfund á, to envy;e-m leikr hugr á, to have a mind to;þar leikr minn hugr á, my mind is bent upon that;hón segir föður sínum um hvat at leika er, she told her father how things stood;leika e-n út, esp. in pp., to ill-treat (konungr sér nú Áka, hversu hann er út leikinn);leika við e-n, to play with one;leika við, to continue (meinit hafð lengi við leikit);9) refl., leikast, to be performed, done;ef þat má leikast, if this can be done;leikst á e-n, it goes against one, he gets the worst of it (mjök hefir leikizt á minn hluta);leikast við, to play one against the other, play a match;höfðu þeir leikizt við barna leikum, meðan þeir vóru ungir, they had been playmates.(pl. leiku), n. plaything, doll.f.1) = leika, n.;2) play-sister (vér vórum leikur vetr níu).* * *1.n., pl. leiku, a plaything, doll, puppet; þú ert leikum ljosari, MS. 4. 9; ek skal færa þik Hildigunni dóttur minni, ok skal hón hafa þik fyrir leika (leiku Ed.), Fas. ii. 233; þótt hann þykki trautt hvers barns leika vera, Fms. xi. 95; léku þeir sér um dag, ok bað Steinólfr Arngrím ljá sér messingar hest—Arngrímr svarar, ek mun gefa þér, þvíat þat er nú heldr þitt leika en mitt fyrir aldrs sökum, Glúm. 353; kurraði þat hverr í sínum híbýlum, at vetrgestr Brynjólfs mundi eigi vera hversdags leika, Sturl. iii. 127: plur., fögr leiku eru þetta, O. H. L. 50; þeir tveir trémenn er Frey höfðu fengnir verit til leikna, Fb. i. 403.2.u, f. = leika, n. but a later form, mín leika, Grett. 107 new Ed., cp. Fas. ii. 233.2. a play-sister = leiksystir; vit vetr níu vórum leikur, Gs. 11; Dvalins-leika, Lex. Poët.3. cunnus. -
5 LEIKA
* * *I)(leik; lék, lékum; leikinn), v.1) to play (við skulum nú leika fyrst);leika leik, to play a play;leika tveim skjöldum, to play a double game;leika at e-u, to play (amuse oneself) with (Katla sat ok lék at hafri sínum);leika at tafli, to play at chess;leika sér, to play (hann lék sér þá enn á gólfi með öðrum börnum);2) to perform, of a feat or act of prowess (en ek hygg, at engi annarr fái þat leikit);3) to move, swing, wave to and fro, hang loosely (leika á lopti);landit skalf sem á þræði léki, as if balanced on a string;4) of flame, fire, water, waves, to play lightly about or over, lick (eldr tók at leika húsin);eldrinn lék skjótt, the fire spread fast;leikr hár hiti við himin sjálfan, the lofty blaze plays against the very heavens;fig., e-m leikr e-t í skapi (í mun), one feels inclined to, has a mind to (þat leikr mér í skapi at kaupa Íslandsfar);5) to deal (hardly) with, to (ill-)treat (leika e-n illa, hart, sárt, sárliga);6) to play a trick upon, delude, = leika á e-n (djöfullinn leikr þá alla);7) to bewitch, esp. in pp. (maðr sá var leikinn af flagði einu);8) with preps.:leika á e-n, to play a trick upon (mjök hefir þú á oss leikit);fig., lék þat orð á, at, it was rumoured, that;e-m leikr öfund á, to envy;e-m leikr hugr á, to have a mind to;þar leikr minn hugr á, my mind is bent upon that;hón segir föður sínum um hvat at leika er, she told her father how things stood;leika e-n út, esp. in pp., to ill-treat (konungr sér nú Áka, hversu hann er út leikinn);leika við e-n, to play with one;leika við, to continue (meinit hafð lengi við leikit);9) refl., leikast, to be performed, done;ef þat má leikast, if this can be done;leikst á e-n, it goes against one, he gets the worst of it (mjök hefir leikizt á minn hluta);leikast við, to play one against the other, play a match;höfðu þeir leikizt við barna leikum, meðan þeir vóru ungir, they had been playmates.(pl. leiku), n. plaything, doll.f.1) = leika, n.;2) play-sister (vér vórum leikur vetr níu).* * *pres. leik; pret. lék, léku; part. leikinn; [Ulf. laikan = σκιρταν; A. S. lâcan; mid. H. G. leiche; Dan. lege; Swed. leka; North. E. to lake]:—to play, sport, Vsp. 42, Am. 76; hann leikr nú eptir magni, Lv. 28; leika leik, 68; hann lék fyrir honum marga fimleika, Fær. 66; leika at skáktafli, to play at chess, Fms. iv. 366; en er þeir léku at taflinu, þá lék konungr fingrbrjót mikinn, ok sagði hann skyldi annat leika, id.; leika hörpu, to play the harp, Stj. 458; leika sungfæri, 631:—leika sér, to play, esp. of children, passim; as also, leika sér at e-u, to play at a thing, passim.2. to delude, play a trick on; Djöfullinn leikr þá alla, Andr. 66: esp. with prepp., leika á e-n, to play a trick on a person, Nj. 155; mjök hefir þú á oss leikit, nær sem vér fáum þess hefnt, Grett. 149; ef aðrir leita á oss, þá má vera at vér leikim þá enn nokkut í mot, to make a counter move, Boll. 346; lék hón feðr sinn af sér, she played him off, Stj. 181; svá at eins leikr þú við flesta vini þína, Fms. ii. 181.3. ef svá ílla er, at um þat sé at leika, if that is on the cards, Fms. viii. 102, Al. 132, 134; hón segir föður sínum um hvat at leika er, she told her father how things stood, Ld. 206, Fms. viii. 93.4. to perform, of a feat or act of prowess, of a play; þú fékt eigi leikit þat er mjúkleikr var í, Fms. vii. 119; þeir kváðu hann verðan vera at hafa, ef hann léki þat, Finnb. 220; en ek hygg at engi annarr fái þat leikit, Fms. i. 152; hann lék þat optliga, er hann barðisk, er fáir gátu við séð, ii. 106; þat má leikask, Fas. i. 88; þessa þrjá hluti lék hann senn, Eb. 240.5. the phrases, leika lauss við, to be free, at large, disengaged (cp. ‘to play fast and lose with’); láti þér hann nú eigi lausan við leika lengi, Fms. xi. 154; en Hákon sjálfr skal leika lauss við svá, H. shall not be engaged in the battle, i. e. be in reserve, 127; leika lausum hala (see hali); leika tveim skjöldum, to play a double game, Hkr. i. (in a verse).II. to move, swing, wave to and fro, hang loosely; leika á lopti, Hm. 156; leika á mars baki, Hðm. 12; lék þar grind á járnum, Fms. v. 331; landið skalf sem á þræði léki, Fas. i. 424; skjálfa þótti húsit sem á als oddi léki, 87; lét hann leika laust knéit í brókinni, Fms. vii. 170; árar léku lausar í höndum honum, vi. 446; þeir steypðo golli nýteknu ór afli leikanda ( melted gold) í munn honum, Hom. (St.) 69.2. to lick, of flame, to catch, of fire = Lat. lambere; þeir vöknuðu eigi fyrr en logi lék um þá, Fms. i. 292; hiti leikr við himin, Vsp. 57; varð eldr lauss í miðjum bænum, eldrinn lék skjótt, ætluðu þeir at verja eldinum, en þá var þar svá mjök leikit (so much burnt) at þeir máttu ekki við festask, Fb. iii. 175; eldr tók at leika húsin, Gullþ. 28; eldrinn tók at leika vatns-keröldin ok viðinn, Fms. xi. 35; heldr en þar léki eldr yfir, viii. 341; lék eldrinn skjótt tjörgaða spónu í keröldunum, i. 128.3. of water, waves, stream, to play, wash; unnir léku, Hkv. 2. 11, Lex. Poët.; þótti honum þat helzt frói at hafa höndina niðri í læknum, ok láta strauminn leika um sárit, Fas. iii. 388; vatnit var djúpt at landinu, ok hafði leikit undan bakkanum, svá at holt var með, the water had washed the earth away, and made the bank hollow, Grett. 131 A:—of wind, veðr var kalt ok lék á nordan, 113 new Ed.: allir ketill lék utan ok innan sem ein sía, Bs. ii. 9.4. metaph., lék þat orð á, it was rumoured, Fms. i. 288, Fs. 75; var þá vinátta þeirra kær, þótt þat léki nökkut á ýmsu, though there were ups and downs in their friendship, Fms. vi. 369; leika á tvennu, id., Mag. 33; lék á hinu sama, it went all one way, Fms. v. 252; leika á tveim tungum, ‘to swing on two tongues,’ of various reports of the same thing, ix. 255; leikr þat sízt á tvímæli, hverr fræði-maðr sem frá þeim hefir sagt, Edda (pref.) 147; ef tortrygð leikr á, if there is any suspicion, Js. 26; þar leikr þó minn hugr á, have a mind for a thing, Eg. 520; þat leikr mér í skapi ( I have a mind) at kaupa Íslands-far, Fms. ii. 4; ok ef þér leikr aptr munr at, Ld. 318, v. l.; leika í mun, id., Skv. 3. 39; leika landmunir, to feel homesick, Bjarn.; e-m leikr öfund á e-u, to envy, Fms. vi. 342; leika hugr á, to have a mind to, love; hón er svá af konum, at mér leikr helzt hugr á, vii. 103.III. esp. in the part. hag-ridden, bewitched, as madmen or people bedridden or taken by a strange illness were thought to be ‘ridden’ by trolls; syndisk mönnum þann veg helzt sem hann mundi leikinn, þvíat hann fór hjá sér ok talaði við sjálfan sik, Eb. 270; maðr sá er Snorri hét var leikinn af flagði einu, Bs. i. 464.2. metaph. to ill-treat, vex; hví ertú svá ílla leikin? Nj. 18, Sd. 169; sárt ertú leikinn, Sámr fóstri, Nj. 114; sagði þeim engan frama at drepa fá menn ok þó áðr ílla leikna, Fms. ix. 47; börðu þeir mik ok léku sárliga, Fb. i. 547; þeir tóku hann ok léku hart ok börðu, Andr. 64; Loka mær hefir leikinn allvald, Loki’s maid (Death) has laid hands on the king, Ýt.:—to vex, annoy, cp. at þjófar né leiki, that the thieves shall not take it, Hm.; þau á vági vindr of lék, the wind swamped them, Gkv. 1; meinit hafði lengi við leikit, the illness had vexed him a long time, Bs. i. 190.IV. reflex. to be performed, done; ef þat má leikask, if this can be done, Fas. i. 88; sögðu at þat mætti þá vel leikask, at vinda segl á Orminum ok sigla á haf út, Fms. ii. 326:—leikask á e-n, to get the worst of it; mjök hefir á leikisk minn hluta, I have been utterly worsted, Ísl. ii. 269; ok léksk mjök á mönnum Agða jarls, Fms. iii. 187; ok þótti nú opt á leikask í viðskiptum þeirra Grettis, Grett. 151.2. recipr., leikask við, to play a match, to play one against another; ok er þat bezt at vit sjálfir leikimk við, Grett. 99 new Ed., Sturl. i. 23, Fms. ii. 269, Þórð. 15 new Ed.; ok höfðu þeir leikisk við barnleikum allir þrír meðan þeir vóru ungir, they had been playmates, Fms. vi. 343; ef þeir skyldi tveir við leikask, Glúm. 370:—at þér komizt undan með lausafé yðart, en þá leikisk um lönd sem auðit er, escape with the movable property and leave the land to its fate, and let them quarrel about the land as best they can, Eb. 98.
См. также в других словарях:
amuse — /əˈmjuz / (say uh myoohz) verb (t) (amused, amusing) 1. to hold the attention of agreeably; entertain; divert. 2. to excite mirth in. 3. to cause (time, leisure, etc.) to pass agreeably. 4. Obsolete to keep in expectation by flattery, pretences,… …
amuse — 01. The children were able to [amuse] themselves during the bus ride by drawing and reading comics. 02. The movie wasn t very funny; it was only mildly [amusing]. 03. The baby seemed [amused] by the toys that were shown to her, and smiled and… … Grammatical examples in English
Amusement — (Roget s Thesaurus) < N PARAG:Amusement >N GRP: N 1 Sgm: N 1 amusement amusement entertainment Sgm: N 1 diversion diversion divertissement Sgm: N 1 reaction reaction solace Sgm: N 1 pastime pastime passetemps … English dictionary for students
play — I (New American Roget s College Thesaurus) n. sport, frolic, fun, amusement, game, recreation; drama, comedy, tragedy; scope, freedom, latitude, sweep, range. v. operate, wield, ply; act, perform; compete; pluck, bow, strike, beat; move, caper,… … English dictionary for students
sport — {{11}}sport (n.) mid 15c., pleasant pastime, from SPORT (Cf. sport) (v.). Meaning game involving physical exercise first recorded 1520s. Original sense preserved in phrases such as in sport in jest (mid 15c.). Sense of stylish man is from 1861,… … Etymology dictionary
sport — sportful, adj. sportfully, adv. sportfulness, n. sportless, adj. /spawrt, spohrt/, n. 1. an athletic activity requiring skill or physical prowess and often of a competitive nature, as racing, baseball, tennis, golf, bowling, wrestling, boxing,… … Universalium
plegan — wv/t1b 3rd pres plægeð past plægde ptp geplægd 1. to play, move about sportively, frolic, dance; to move rapidly; 2. to play, divert or amuse one s self, occupy or busy oneself; 2a. to play (a game), sport with, exercise, exercise one s self in… … Old to modern English dictionary
play — I n. stage presentation 1) to present, produce, put on, stage; revive; write a play 2) to perform; rehearse a play 3) to review a play 4) to criticize, pan (colloq.) a play 5) a miracle; morality; mystery; nativity; one act; passion play 6) a… … Combinatory dictionary
προσπαιστέον — one must amuse oneself with masc acc sg προσπαιστέον one must amuse oneself with neut nom/voc/acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἑψιαάσθων — ἑψιάομαι amuse oneself pres imperat mp 3rd pl (epic) ἑψιάομαι amuse oneself pres imperat mp 3rd dual (epic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἑψιᾶται — ἑψιάομαι amuse oneself pres subj mp 3rd sg ἑψιάομαι amuse oneself pres ind mp 3rd sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
